Czy do każdego basenu można podłączyć pompę ciepła?

Zasadniczo, do większości basenów ogrodowych i stacjonarnych można podłączyć pompę ciepła, ale nie każdy basen jest do tego technicznie przygotowany. Możliwość instalacji zależy głównie od rodzaju basenu, obecności obiegu filtracyjnego i dostępu do zasilania elektrycznego. Ograniczeniem mogą być bardzo małe baseny przenośne, które nie posiadają systemu cyrkulacji wody.

Pompy ciepła to obecnie najefektywniejsze źródło ogrzewania basenów, zarówno przy basenach sezonowych, jak i całorocznych. W porównaniu do klasycznych grzałek elektrycznych czy kolektorów solarnych, zapewniają stabilność temperatury wody, wysoką efektywność energetyczną i relatywnie niskie koszty eksploatacyjne.

Jak działa pompa ciepła do basenu?

Pompa ciepła typu powietrze–woda odbiera ciepło z otaczającego powietrza (nawet o temperaturze 10–15°C) i przekazuje je do wody basenowej, która przepływa przez wymiennik ciepła w urządzeniu. Proces opiera się na sprężarkowym obiegu chłodniczym – identycznym jak w lodówkach i klimatyzatorach, tylko odwróconym. Dzięki temu urządzenie może przekazywać kilka razy więcej energii cieplnej, niż zużywa prądu – parametr ten opisuje wskaźnik COP (Coefficient of Performance). COP na poziomie 5 oznacza, że z 1 kWh energii elektrycznej uzyskujemy 5 kWh energii cieplnej przekazanej do wody.

Pompa działa w cyklu ciągłym, a jej moc grzewcza dobierana jest do objętości basenu, temperatury powietrza, częstotliwości kąpieli i tego, czy basen jest przykrywany folią solarną lub zadaszeniem.

Rodzaje pomp ciepła do basenu

Wybierając pompę ciepła do basenu, warto zwrócić uwagę nie tylko na jej moc, ale także na technologię działania. Na rynku dostępne są różne typy urządzeń, które różnią się sposobem pracy, efektywnością energetyczną oraz poziomem komfortu użytkowania. Jakie są najczęściej spotykane rodzaje pomp ciepła stosowanych w instalacjach basenowych?

Standardowe pompy typu ON/OFF

Działają w systemie zero-jedynkowym – włączają się i pracują z pełną mocą aż do osiągnięcia zadanej temperatury. Po jej uzyskaniu – wyłączają się. Są tańsze, ale mniej energooszczędne i głośniejsze w pracy. No i często głupieją na zadanej temperaturze, próbując dogrzewać wodę załączając się i rozłączając w niewielkich odstępach (tzw. taktownie)

Pompy ciepła typu INVERTER (lub FULL INVERTER)

Regulują swoją moc płynnie w zależności od zapotrzebowania cieplnego. Charakteryzują się cichszą pracą, niższym zużyciem energii i lepszą kulturą pracy. Najlepiej sprawdzają się w klimacie umiarkowanym, przy dłuższym sezonie kąpielowym lub całorocznym użytkowaniu basenu.

Pompy ciepła do pracy w niskich temperaturach (Low Temp)

Wyposażone w specjalne układy odszraniania i zoptymalizowane do pracy przy temperaturach bliskich 0°C. Stosowane w basenach całorocznych lub do przedłużenia sezonu kąpielowego do wczesnej wiosny i późnej jesieni.

Wymagania instalacyjne

Instalacja pompy ciepła do basenu wymaga spełnienia kilku warunków:

• Obieg filtracyjny wody: pompa ciepła nie posiada własnej pompy obiegowej – musi być zintegrowana z układem filtrującym (np. pompa piaskowa). Najczęściej montowana jest za filtrem, a przed wlotem wody do basenu.
• Zasilanie elektryczne: pompy do małych i średnich basenów zasilane są prądem 230 V. Większe modele (>20 kW) mogą wymagać zasilania trójfazowego (400 V).
• Stabilna powierzchnia montażowa: urządzenie musi być ustawione na wypoziomowanym i twardym podłożu, najlepiej betonowym lub z bloczków. Należy zapewnić odpowiednią wentylację – nie wolno montować pompy w zamkniętych pomieszczeniach lub we wnękach.
• Dopasowanie hydrauliczne: w zestawie z pompą znajdują się zazwyczaj przyłącza (np. 32 mm, 38 mm, 50 mm). W przypadku basenów stelażowych potrzebne będą adaptery.
• Sterowanie i zabezpieczenia: większość nowoczesnych pomp ciepła posiada sterownik elektroniczny z możliwością ustawienia temperatury wody, opóźnienia startu, autodiagnostyką i zabezpieczeniem przeciw zamarzaniu.

Dobór mocy pompy do basenu

Moc pompy ciepła powinna być odpowiednio dobrana do wielkości basenu oraz warunków jego użytkowania. Kluczowym czynnikiem jest objętość zbiornika, ale znaczenie mają także inne aspekty – czy basen jest przykrywany na noc, czy znajduje się w cieniu oraz czy planujemy z niego korzystać w chłodniejsze dni.

Dla przykładu:

• basen 10 m³ – pompa o mocy ok. 3–4 kW
• basen 20 m³ – pompa 5–6 kW
• basen 30 m³ – pompa 7–9 kW
• basen 40–50 m³ – pompa 10–12 kW

Przyjmuje się, że aby uzyskać komfort kąpieli (woda ok. 26–28°C), pompa powinna umożliwiać podgrzewanie całkowitej objętości basenu w ciągu 2–3 dni pracy ciągłej (przy sprzyjających warunkach pogodowych). Należy również przewidzieć 15–20% zapasu mocy, aby kompensować straty cieplne w chłodniejsze dni.

Koszty użytkowania i opłacalność

Choć zakup pompy ciepła do basenu to inwestycja rzędu 4000–15000 zł (w zależności od mocy, producenta i funkcji), dalsza eksploatacja jest bardzo tania. W praktyce, średnie dzienne zużycie energii elektrycznej przy modelach inwerterowych wynosi od 1 do 4 kWh dziennie, co przekłada się na koszt 1–4 zł przy obecnych cenach energii.

Dla porównania, grzałki elektryczne o mocy 6–9 kW zużywają 6–9 kWh na każdą godzinę pracy, co oznacza koszt nawet kilkunastu złotych za godzinę grzania.

Pompa ciepła w dłuższej perspektywie jest więc rozwiązaniem znacznie bardziej ekonomicznym, zwłaszcza jeśli planujemy częste lub przedłużone korzystanie z basenu.

Czy do każdego basenu można podłączyć pompę ciepła?

Odpowiedź jest twierdząca w większości przypadków, o ile spełnione są następujące warunki:

• basen posiada działający obieg filtracyjny (najlepiej pompa piaskowa o odpowiedniej wydajności),
• istnieje możliwość fizycznego podłączenia pompy ciepła (średnice, długość rur),
• dostępne jest odpowiednie zasilanie elektryczne (230 lub 400 V),
• basen ma odpowiednią objętość – przynajmniej 5–6 m³, by instalacja miała sens,
• pompa ciepła może być ustawiona na zewnątrz, z zapewnionym przepływem powietrza.

Nie zaleca się stosowania pomp ciepła przy bardzo małych basenach dziecięcych lub tymczasowych (poniżej 3–4 m³), gdzie nagrzewanie odbywa się naturalnie i szybko, a koszt inwestycji nie zwróci się praktycznie nigdy. Łatwiej wlać wiadro gorącej wody 😉